ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

1. Τι είναι η θρησκευτική Μεταρρύθμιση

Θρησκευτική Μεταρρύθμιση ονομάζεται η οργανωμένη κίνηση για την εξυγίανση (καθαρισμό) και αναμόρφωση του εκκλησιαστικού

βίου και των θεσμών της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας που περνούν κρίση στο τέλος του Μεσαίωνα. Συμπίπτει χρονικά με Αναγέννηση και Ανθρωπισμό.

2. Ποια τα Αίτια της Μεταρρύθμισης;

Α)Το χάσμα ανάμεσα στο λόγο του Ευαγγελίου και στην τακτική

που ακολουθούσε η ηγεσία της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας.(διαφθορά)

Β)Η εκμετάλλευση της αφέλειας και ευπιστίας των πιστών από την

Εκκλησία σχετικά με τη μεταθανάτια ζωή πουλώντας συγχωροχάρτια.

Γ) Η προκλητική πολυτέλεια του βίου των εκκλησιαστικών ηγετών.

Δ) Η επιβολή φόρων στους πιστούς από τους πάπες, για σκοπούς

άσχετους με την εκκλησία.

Ε) Η επιδίωξη των Γερμανών ηγεμόνων να απαλλαγούν από τη παπική

    επιρροή και η άσκηση πολιτικής εξουσίας από την εκκλησία.

στ) Η κοινωνική αθλιότητα και δυσαρέσκεια του γερμανικού πληθυσμού

ζ) Το πνεύμα της Αναγέννησης και του Ανθρωπισμού επιφέρει αλλαγές.

3. Ποια θεωρείται ως η αφορμή της Μεταρρύθμισης;

Ως αφορμή της Μεταρρύθμισης θεωρείται η έκδοση “συγχωροχαρτιών” από τον πάπα Λέοντα Ι' το Μέδικο και ο προκλητικός τρόπος διάθεσης τους στη Γερμανία από το μοναχό Τέτσελ. Ο μοναχός, θεολόγος Μαρτίνος Λούθηρος εξοργίστηκε με το γεγονός αυτό και το 1517 θυροκόλλησε στο ναό της Βιττεμβέργης τις 95 θέσεις του, δηλαδή επιχειρήματα με τα οποία καταδίκαζε τα συγχωροχάρτια.

Ο πάπας τον αφόρισε ( βούλα 1520) αλλά ο Λούθηρος έκαψε το έγγραφο  

5. Ποια η διδασκαλία του Λούθηρου(Λουθηρανισμός);

Η διδασκαλία του Λούθηρου διακήρυσσε τα εξής βασικά σημεία:

- Ο πάπας δεν έχει το δικαίωμα να παρέχει «συγχωροχάρτια».

- Η θεία Χάρη δεν εξαγοράζεται. Ο πάπας δεν είναι θεός.

- Η σωτηρία της ψυχής αποκτάται με πίστη και μετάνοια.

6. ΔΙΑΜΑΧΗ

Ο αυτοκράτορας Κάρολος Ε’, φοβούμενος τη διάσπαση του κράτους, αποκήρυξε το Λουθηρανισμό. Οι οπαδοί του διαμαρτυρήθηκαν και ονομάστηκαν έκτοτε διαμαρτυρόμενοι ή προτεστάντες.

Ακολούθησε σύρραξη ανάμεσα στον αυτοκρατορικό στρατό και τους προτεστάντες που έληξε με την Ειρήνη της Αυγούστας.

7. Ποια η σημασία και οι συνέπειες της «Ειρήνης της Αυγούστας»;

 Η σημασία της “Ειρήνης της Αυγούστας” είναι τεράστια γιατί:

-Αποφεύχθηκε ο εμφύλιος πόλεμος στη Γερμανία και

-Αναγνωρίστηκε ο Λουθηρανισμός ως νόμιμο δόγμα(όποιος ηγεμόνας ήθελε)

- Μειώθηκε το κύρος της Καθολικής Εκκλησίας και το γόητρο του Γερμανού αυτοκράτορα ενώ αυξήθηκε η δύναμη των Γερμανών ηγεμόνων.

- Συνεχίστηκε το μοίρασμα της Γερμανίας σε μικρά κρατίδια.

8. ΔΙΑΔΟΣΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ

Η μεταρρύθμιση διαδόθηκε και σε άλλες χώρες με παραλλαγές (καλβινιστές, αγγλικανοί). Εγκαινιάστηκε έτσι μια περίοδος θρησκευτικών συγκρούσεων με αποκορύφωμα τη σφαγή στο Παρίσι 2000 προτεσταντών ή καλβινιστών (Ουγενότων), τη νύκτα του Αγίου Βαρθολομαίου (24 Αυγούστου 1572).

Μετά από τραγικές δεκαετίες αποκαταστάθηκε η ειρήνη με το Διάταγμα της Νάντης, που επέτρεπε στους καλβινιστές να ασκούν τη λατρεία τους υπό όρους.

9.ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (ΑΝΤΙΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ)

 Αντιμεταρρύθμιση ονομάζουμε το σύνολο των μέτρων που πήρε η

Καθολική Εκκλησία για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη Μεταρρύθμιση, αλλά και για να αναμορφωθεί και να εξυγιανθεί η ίδια.

Τα μέτρα που πήρε η Καθολική Εκκλησία:

- Η αναδιοργάνωση της Ιερής εξέτασης.

- Η έκδοση “Καταλόγου Απαγορευμένων Βιβλίων.”

 - Η Σύγκληση της Συνόδου του Τρέντο ( Διατύπωση καθολικού δόγματος ).

- Η ανοικοδόμηση νέων επιβλητικών ναών (μπαρόκ)με πλούσιο διάκοσμο, για την προβολή της δύναμης και υπεροχής του καθολικού δόγματος.

- Ενίσχυση της λατρείας της Θεοτόκου.

10.. Ποιες οι συνέπειες της Μεταρρύθμισης και της Αντιμεταρρύθμισης;

- Πνευματική διαίρεση της Ευρώπης (Προτεσταντισμός στη Β. Ευρώπη- Καθολικισμός στη Ν. Ευρώπη)και η δημιουργία πολλών αιρέσεων.

- Τραγικοί θρησκευτικοί πόλεμοι.

ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΕΣ:

-Βελτίωση της θρησκευτικής ζωής.

- Με τη μετάφραση της Βίβλου σε εθνικές γλώσσες, ενισχύθηκε η εθνική λογοτεχνία και συνείδηση.

- Ανάπτυξη τεχνών και διάδοση παιδείας.

                 

ΙΣΤΟΡΙΑ Β' ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΥΠΟ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ

ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΥΛΩΝ

Τα πρώτα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας ήταν ιδιαίτερα δύσκολα για τον υπόδουλο ελληνισμό (ραγιάδες). Έπρεπε να υποστούν: βαριά φορολογία (κεφαλικός, χαράτσι), διοικητικές αυθαιρεσίες, παιδομάζωμα (γενίτσαροι), εξισλαμισμό, υποχρεωτική ναυτολόγηση (λεβέντες) κ.α.

ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

1. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΜΙΑ

Μετά την άλωση το 1453, ο Μωάμεθ Β΄ παραχώρησε στον πατριάρχη Γεννάδιο Β΄ πολλά προνόμια, καθιστώντας τον πνευματικό και πολιτικό ηγέτη (εθνάρχη) των ορθόδοξων υπόδουλων. Συγκεκριμένα, είχε το δικαίωμα να ιδρύει εκκλησιαστικά δικαστήρια για εκδίκαση αστικών υποθέσεων (διαζύγια, κληρονομιές) και επιβάλλει φόρους στους πιστούς. Έτσι μέσω της εκκλησίας, διοικούνταν εκατομμύρια χριστιανοί, καθώς αυτή διέθετε οργανωμένο διοικητικό δίκτυο (μητροπόλεις, επισκοπές, ενορίες κλπ).

2. ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Ήταν ένα είδος τοπικής αυτοδιοίκησης (οι Έλληνες κάθε χωριού ή πόλης αποτελούσαν μια κοινότητα) με κοινοτικούς άρχοντες Έλληνες (πρόκριτοι, δημογέροντες) που εκλέγονταν από το λαό και είχαν φορολογικές, εκπαιδευτικές και άλλες δικαιοδοσίες. Αποτέλεσαν πόλο εθνικής συσπείρωσης.

3. ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ

Ήταν μια ομάδα μορφωμένων αξιωματούχων από τη συνοικία Φανάρι της Κων/πολης. Ήταν γλωσσομαθείς και χρησιμοποιούνταν είτε ως διερμηνείς της Υψηλής Πύλης (δραγουμάνοι) είτε ως ηγεμόνες των παραδουνάβιων περιοχών.

4. ΑΡΜΑΤΟΛΟΙ ΚΑΙ ΚΛΕΦΤΕΣ

Οι αρματολοί ήταν ένοπλα σώματα από Έλληνες που φυλούσαν ορισμένες περιοχές, κυρίως ακριτικές. Αρχικά δίωκαν τους κλέφτες οι οποίοι δεν ανήκαν στην υπηρεσία του σουλτάνου, αλλά κατέφευγαν στα βουνά για να αποφύγουν την τυραννία, ζώντας με ληστείες. Σιγά, σιγά όμως τα δύο αυτά αντίθετα σώματα, ταυτίστηκαν για να υπηρετήσουν την επανάσταση των Ελλήνων.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ

Τους δύο πρώτους αιώνες μετά την Άλωση, οι δυσμενείς συνθήκες δεν επέτρεψαν την οικονομική άνοδο των Ελλήνων. Από τον 17^ο αι. όμως, οι διομολογήσεις επέτρεψαν στους Έλληνες την ενασχόληση με το εμπόριο (θαλάσσιο και χερσαίο)καθώς οι Οθωμανοί δεν ενδιαφέρονταν γι’αυτόν τον τομέα. Η ανάπτυξη του εμπορίου και η μεγάλη ζήτηση προϊόντων έφερε αλλαγές και στην αγροτική οικονομία και τη βιοτεχνία. Ιδρύονται διάφοροι συνεταιρισμοί όπως στα Αμπελάκια. Όλα τα παραπάνω οδηγούν στη δημιουργία μιας νέας εύπορης τάξης, της αστικής. 

  

ΠΑΙΔΕΙΑ ΥΠΟΔΟΥΛΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Τα πρώτα χρόνια δεν υπήρχαν περιθώρια πολιτιστικής ανάπτυξης. Ωστόσο, η Εκκλησία με επίκεντρο την Πατριαρχική Ακαδημία και πνευματικοί άνθρωποι που σπούδασαν στη Δύση αναθέρμαναν την παιδεία (θρησκευτικός ουμανισμός). Η οικονομική ανάπτυξη ,οι στενότερες επαφές με τη Δύση και η βοήθεια της αστικής τάξης οδηγούν σε πολλαπλασιασμό των σχολείων. Κορύφωση αυτής της δραστηριότητας ήταν ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός, ένα πνευματικό κίνημα (1750-1821)που, επηρεασμένο από τον Ευρωπαϊκό , διαφωτισμό, επιδιώκει: ανάπτυξη παιδείας, θετικών επιστημών, ορθολογική σκέψη, χρήση λαϊκής γλώσσας, πολιτικά δικαιώματα και ισότητα. Κύριοι εκπρόσωποι υπήρξαν ο Ρήγας Βελεστινλής και ο Αδαμάντιος Κοραής.

ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Από το 17ο αι. αναπτύσσεται η αρχιτεκτονική και η ζωγραφική ενώ μεγάλη άνθηση παρουσιάζει και η λαϊκή τέχνη σε όλους τομείς με αποκορύφωμα τη δημοτική ποίηση (δημοτικά τραγούδια).

ΠΑΡΟΙΚΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

Η μετανάστευση των Ελλήνων πριν την Άλωση συνεχίστηκε και μετά. Έτσι ιδρύθηκαν ελληνικές παροικίες στη δυτική, κεντρική και ανατολική Ευρώπη, στα Βαλκάνια και στη νότια Ρωσία. (Βενετία, Βιέννη, Τεργέστη, Οδησσός κ.α). Οι παροικίες αποτέλεσαν εστίες οικονομικής και πνευματικής ανάπτυξης όλου του ελληνισμού καθώς επέτρεπαν νέους να σπουδάσουν εκεί, τυπογραφεία να διοχετεύουν βιβλία στους υπόδουλους αλλά και να χρηματοδοτούν την ίδρυση σχολείων στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα.

                                                       

               

Σχήματα λόγου

Σας παραθέτω μια λίστα που έχω φτιάξει με κάποια βασικά σχήματα λόγου. Ελπίζω να σας βοηθήσει κάπως στο μάθημα της Λογοτεχνίας. Απευθύνεται σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου.

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ

1. Αλληγορία: μια μεταφορική έκφραση που δηλώνει διαφορετικά νοήματα από αυτά που δείχνουν οι λέξεις, π.χ. "τ` άσπρισε τα γένεια του ο Αι-Νικόλας" (=χιόνισε),

2. Αναδίπλωση: μια λέξη (ή και μια φράση) τίθεται στο λόγο μια φορά και αμέσως μετά επαναλαμβάνεται. Έτσι, η ίδια λέξη ακούγεται στο λόγο δύο φορές, χωρίς όμως ανάμεσά τους να μεσολαβεί κάτι άλλο. π.χ. Απρίλη, Απρίλη δροσερέ και Μάη με τα λουλούδια.
3. Ανακόλουθο: οι λέξεις που ακολουθούν δε βρίσκονται σε συντακτική συμφωνία με τις προηγούμενες, π.χ. "βλέπει τους κάμπους πράσινους και τα βουνά μαυρίζουν" (=αντί μαυρισμένα).

4. Αναστροφή: Η σκόπιμη αλλαγή της φυσικής σειράς των λέξεων μιας φράσης. π.χ. του προδομένου ο πόνος της καρδιάς αντί: ο πόνος της καρδιάς του προδομένου.
5. Αναφώνηση (ή επιφώνηση): Μια λέξη ή φράση επιφωνηματική (επίκληση σε κάποιο πρόσωπο) που φανερώνει τη συναισθηματική κατάσταση εκείνου που μιλάει. π.χ. Και η φωνή του, Θεέ μου! Τι φωνή!
6. Αντίθεση: Σχήμα λόγου κατά το οποίο αντίθετες λέξεις ή έννοιες παρατίθενται για να δημιουργήσουν εντύπωση. π.χ. τις Εστιάδες τις σεμνές μα κολασμένες. Η αντίθεση ενδέχεται να εκφράζεται μόνο με δύο λέξεις αλλά και με δύο φράσεις ακόμα και με δύο μεγάλα τμήματα λόγου.
7. Αντονομασία: Λεκτικός τρόπος ή σχήμα αντικατάστασης κύριου ή προσηγορικού ονόματος από άλλη συνώνυμη ή ισοδύναμη λέξη ή φράση. π.χ. Ο Γέρος του Μοριά αντί για Κολοκοτρώνης.
8. Από κοινού: Μια λέξη (ή περισσότερες) ή μια πρόταση, που παραλείπεται, εννοείται από τα προηγούμενα όπως ακριβώς είναι εκεί, αμετάβλητη.

 π.χ και κανείς ιατρός δεν ημπορεί να την ιατρεύσει, καμιά μάγισσα (ενν. δεν ημπορεί) να την φέρει στα καλά της.
9. Αποσιώπηση: Διακόπτεται ο λόγος και παραλείπονται όσα θα ακολουθούσαν, ενώ στη θέση τους σημειώνονται τρεις τελείες (αποσιωπητικά),πχ ήμουν έξω….

10. Αποστροφή: Το σχήμα λόγου κατά το οποίο ο ομιλητής διακόπτει τη ροή του λόγου του και στρέφεται προς συγκεκριμένο πρόσωπο, σε προσωποποιημένο αντικείμενο ή σε αφηρημένη ιδέα.  
11.Άρση και θέση: Πρώτα λέγεται τι δεν είναι κάτι (ή τι δε συμβαίνει) και αμέσως μετά τι είναι (ή τι συμβαίνει).πχ Εγώ δεν είμαι Τούρκος ουδέ Κονιάρος, είμαι καλογεράκι απ΄ασκηταριό.
12.Ασύνδετο:  όταν όμοιοι όροι ή προτάσεις παραθέτονται χωρίς να συνδέονται με τους ανάλογους συνδέσμους, π.χ. ".. χορέψαμε, γελάσαμε, τραγουδήσαμε..

13.Βραχυλογία: όταν χρησιμοποιούμε λιγότερες λέξεις από τις κανονικές.
14.Ειρωνεία: χρησιμοποιούμε με προσποίηση λέξεις ή φράσεις για να δείξουμε ακριβώς το αντίθετο από αυτό που λέμε (για να χλευάσουμε  κάποιον ή να αστειευτούμε) πχ. Πολύ έξυπνος είσαι! (εννοεί  κουτός)
15.Έμφαση: Ένα στοιχείο του λόγου τονίζεται με οποιονδήποτε τρόπο, ώστε να εστιαστεί σε αυτό η προσοχή του αναγνώστη. Πχ Εμένα ν’ ακούς!
16.Ένα με δύο : Μια έννοια εκφράζεται με δύο λέξεις που συνδέονται με το και, ενώ σύμφωνα με το νόημα η μία από αυτές έπρεπε να είναι προσδιορισμός της άλλης. π.χ. Γυναίκες που είν’ οι άντροι σας και οι καπεταναραίοι. αντί για: οι άντροι σας, οι καπεταναραίοι.
17.Επανάληψη: Μια έννοια ή ένα νόημα εκφράζεται δύο φορές στη σειρά με την ίδια λέξη ή φράση (αυτούσια ή ελαφρώς αλλαγμένη). Πχ. «Δεν είναι αλήθεια, δεν είναι αλήθεια» φώναζε.

18.Επαναφορά : Μια λέξη ή φράση επαναλαμβάνεται (επανέρχεται) στην αρχή δύο ή περισσότερων διαδοχικών προτάσεων. Δύο ή περισσότερες διαδοχικές προτάσεις, δηλαδή, αρχίζουν με την ίδια λέξη ή φράση. πχ.Μαύρος ήταν, μαύρα φορεί, μαύρο και τ’ άλογό του.   
19.Επιδιόρθωση: Αμέσως μετά από μια λέξη ή φράση ακολουθεί μια άλλη σχετική έκφραση, που αποτελεί τροποποίηση και ακριβέστερη διατύπωση της πρώτης (τη διορθώνει). Πχ. διότι όταν ήμουν νέα, δηλαδή νεωτέρα..
20.Επιφορά  Δύο ή περισσότερες διαδοχικές προτάσεις τελειώνουν με την ίδια λέξη ή φράση. Πχ Έτσι είναι ο κόσμος. Πάντα έτσι θα είναι ο κόσμος
21.Ευφημισμός: Χρησιμοποιούνται λέξεις ή φράσεις με καλή σημασία για την ονομασία κακού ή δυσάρεστου πράγματος π.χ. "εύξεινος πόντος" (=αντί άξενος πόντος)
22. Καθολικό και μερικό : ` αυτό το ουσιαστικό που δηλώνει ένα σύνολο διαιρεμένο δεν μπαίνει σε γενική διαιρετική, αλλά στην ίδια πτώση με το ουσιαστικό, π.χ. "παίρνει τον κατήφορο την άκρη το ποτάμι" (=αντί του ποταμιού).
23. Κατεξοχήν: Η σημασία μιας λέξης στενεύει και ενώ αυτή φανέρωνε αρχικά σύνολο ομοειδών όντων, καταλήγει να φανερώνει ένα μόνο από αυτά, ξεχωρίζοντάς το εξαιρετικά. Η Πόλη = Η Κωνσταντινούπολη.
24. Κλιμακωτό: Παρουσιάζεται μια σειρά από καταστάσεις ή ενέργειες, από τις οποίες η καθεμιά είναι πιο έντονη από την προηγούμενη της.

Πχ. τον έριξαν κάτω, τον χτύπησαν, τον έγδαραν, τον σκότωσαν.
25. Κύκλος: Μια πρόταση ή μια περίοδος, ένα ποίημα ή ένα διήγημα τελειώνει με την ίδια λέξη ή εικόνα με την οποία αρχίζει.
26. Λιτότητα: Αντί για κάποια λέξη χρησιμοποιείται η αντίθετή της με άρνηση.

Πχ η ζημιά που έπαθα ήταν όχι μικρή (δηλαδή ήταν μεγάλη)
27. Μεταφορά: Η ιδιότητα ενός προσώπου (ζώου, πράγματος, αφηρημένης έννοιας) μεταφέρεται σε άλλο πρόσωπο (ζώο, πράγμα, αφηρημένη έννοια) το οποίο την έχει σε μεγαλύτερο βαθμό και πιο εντυπωσιακή. π.χ. Έχει καρδιά πέτρινη.
28. Μετωνυμία: Χρησιμοποιείται το όνομα του δημιουργού αντί για τη λέξη που δηλώνει το δημιούργημά του. (πχ Διαβάζω Όμηρο) Το όνομα του εφευρέτη αντί για τη λέξη που δηλώνει την εφεύρεση. Η λέξη που δηλώνει αυτό που περιέχει κάτι αντί για τη λέξη που δηλώνει το περιεχόμενο και αντίστροφα. (Να πιούμε ένα ποτηράκι;)
29. Ομοιοτέλευτο ή ομοιοκατάληκτο: Στο τέλος διαδοχικών προτάσεων ή περιόδων υπάρχουν λέξεις με καταλήξεις όμοιες ηχητικά. (και βογκάει και βαριά μοιρολογάει)
30. Οξύμωρο: Συνδέονται δύο έννοιες που φαινομενικά αποκλείουν η μία την άλλη (είναι αντιφατικές μεταξύ τους), ωστόσο στο βάθος εκφράζουν ένα λογικό νόημα.

Πχ. Έσβησε η άσβηστη φωτιά)
31. Παραλληλία ή παραλληλισμός: Μια έννοια ή ένα νόημα εκφράζεται ταυτόχρονα και καταφατικά και αρνητικά με δύο ισοδύναμες αντίθετες εκφράσεις.

Πχ. Να σωπαίνεις και να μη μιλάς!
32. Παρήχηση: Ένας συγκεκριμένος φθόγγος (συνήθως σύμφωνο) συναντιέται (και ηχεί) πολλές φορές σε κάποια φράση πχ. λαλεί πουλί..
33. Παρομοίωση: Συσχετίζεται η ιδιότητα ενός προσώπου (ζώου, πράγματος, αφηρημένης έννοιας) με την ιδιότητα κάποιου άλλου προσώπου, η οποία υπάρχει σε αυτό σε μεγαλύτερο βαθμό και είναι πιο εντυπωσιακή. Η παρομοίωση αρχίζει με τις λέξεις σαν, καθώς, όπως και με το σαν να (κόκκινος σαν τη φωτιά).
34. Προδιόρθωση: Πριν ανακοινωθεί κάτι δυσάρεστο ή απροσδόκητο, προτάσσεται κάποια φράση, που προετοιμάζει ψυχικά τον αναγνώστη .πχ κάνε κόμπο την καρδιά σου και

Odysseia from katerina Prokopiou

ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΝΕΩΝ ΧΩΡΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ from iordanaki2

οδυσσεια εισαγωγη from katerina Prokopiou

Ένα σοκαριστικό βίντεο που θα αλλάξει τη ζωή μας σε 60 δευτερόλεπτα!