Ο Κάσπαρ
Χάουζερ στην έρημη χώρα- Φύλλο εργασίας
1.Όλοι οι καλλιτέχνες επηρεάζονται τόσο από το ιστορικό και κοινωνικό
γίγνεσθαι όσο και από τα ίδια τα βιώματά τους. Να αναζητήσετε στο διαδίκτυο τη
βιογραφία του Δ. Χατζή και να καταγράψετε ΜΟΝΟ τα στοιχεία εκείνα που πιστεύετε ότι
έχουν άμεση σχέση με το έργο του.
2.Διαβάστε τα παράλληλα κείμενα και απαντήστε
στις παρακάτω ερωτήσεις
Γκασμέντ Καπλάνι, Μικρό
ημερολόγιο συνόρων
Δουλειά, δουλειά, δουλειά
Μετανάστης σημαίνει πολλά
πράγματα. Αλλά προπαντός δουλειά. Στην ξενιτιά δεν πας για να κάνεις το μάγκα,
αλλά για να μαζέψεις φράγκα. Θα κάνεις τα πάντα για να το πετύχεις. Θα κάνεις
δυο και τρεις δουλειές τη μέρα, ανασφάλιστος, θα ρίξεις το μεροκάματο των
ντόπιων, θα γίνεις απεργοσπάστης, αν χρειαστεί θα πουλάς κακομοιριά, για να
αγγίξεις την καρδιά των εργοδοτών, μέχρι να καταλάβεις ότι πολλοί λίγοι τη διαθέτουν,
θα στήνεσαι από τα χαράματα στην πλατεία Ομόνοιας, σαν βρόμικο άγαλμα που
ξέχασαν να το πλύνουν τα συνεργεία του Δήμου. Θα κατοικείς σε τρώγλες, δέκα, δεκαπέντε,
είκοσι άτομα μαζί, καταργώντας τη διαφορά ανάμεσα στην κατοικία και το γουρουνοστάσιο.
Θα τρως ψωμί και αλάτι, θα τρως σκέτο ψωμί. Θα σε πιάνει ο ύπνος πάντα στο
λεωφορείο από την εξάντληση και την αϋπνία. Θα μυρίζεις ιδρώτα σε ακτίνα ενός
χιλιομέτρου, γιατί δε θα έχεις χρόνο να πλυθείς αλλά και γιατί δε θα θέλεις να κάνεις
το ντους για να μην πληρώνεις ρεύμα. Ο πιο διάσημος τσιγκούνης σε σύγκριση με σένα
θα μοιάζει κουβαρντάς. Θα μετράς τα χρήματά σου όπως μετρά ο αναιμικός τις σταγόνες
αίματος. Δε θα ξοδεύεις τίποτα, δε θα αγοράζεις τίποτα, θα ζεις με τα ελάχιστα των
ελαχίστων, θα χορταίνεις μόνο μετρώντας τα χρήματα και ακούγοντας πως για σ ένα
υπάρχει και άλλη δουλειά, και άλλη, και άλλη. Και ξαφνικά, χωρίς να το καταλάβεις,
θα νιώσεις πως οι δυνάμεις σου λιγοστεύουν, θα νιώσεις να σε χτυπά η αρθρίτιδα,
θα αισθανθείς ύποπτους πόνους στα νεφρά, στην πλάτη, στην καρδιά. Θα είσαι
τυχερός εάν προλάβεις την εγχείρηση. Πολλοί άλλοι δεν πρόλαβαν. Έφυγαν πάνω στη
δουλειά, τους πλάκωσε κάποιος τοίχος, γιατί οι εργοδότες δεν πληρώνουν για
μέτρα ασφαλείας. Γιατί καθώς είναι γνωστό ο μετανάστης πεθαίνει αθόρυβα, σαν τη
μύγα…
Η γενιά της λάντζας
Η πρώτη γενιά των
μεταναστών είναι η γενιά της λάντζας. Είναι εκείνη που τρώει όλη τη σαβούρα της
ξενιτιάς, όλη την άρνηση, όλη την περιφρόνηση, όλο το φόβο. Είναι η γενιά της
λάντζας, γιατί γι’ αυτή όλες οι δουλειές είναι καλές, αρκεί το στομάχι να
γεμίζει και να μένει κάτι στην άκρη. Αυτά τα λεφτά που μένουν στην άκρη είναι η
ανταμοιβή της, η θεραπεία της, η Γη της Επαγγελίας, το μεγάλο ψέμα, η υπόσχεση
της επιστροφής. Είναι η γενιά που μιλά σπαστά, εκείνη που δε μιλά καθόλου,
εκείνη που τρέμει την αστυνομία, εκείνη που τρέμει το βλέμμα του εργοδότη, που
καταναλώνει τη μοναξιά στη σιωπή, που σκύβει ίσαμε το χώμα, που μαζεύει μαζί με
τα λεφτά στην άκρη και μπόλικη μνησικακία .Η μνησικακία είναι το φρούριό της,
όπου στεγάζει το φόβο της, την άρνηση των ντόπιων, την περιφρόνηση, την
καταπίεση και τον εμπαιγμό του εργοδότη. Είναι η γενιά της λάντζας. Γι’ αυτή
δεν υπάρχουν έπιπλα στο σπίτι, εκτός και αν βρεθούν κάποια κοντά σε
σκουπιδοτενεκέδες, όταν οι ντόπιοι εγκαταλείπουν τα παλαιά τους. Για τη γενιά της
λάντζας δεν υπάρχουν διακοπές, δεν υπάρχουν καν γιορτές. Υπάρχει μόνο ένα πράγμα:
δουλειά. Και το όνειρο της επιστροφής αγκαλιά με το όνειρο της παραμονής. Γιατί
έτσι είναι η γενιά της λάντζας: σχιζοφρενής…
α.Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά
τους όσοι αναγκάζονται να μεταναστεύσουν για εργασία και τι είδους εργασία συνήθως
βρίσκουν;
β. Πώς αντιμετωπίζουν οι ντόπιοι τον οικονομικό
μετανάστη;
Γ. Πάρτε συνέντευξη από κάποιον που βίωσε ή βιώνει τη
μετανάστευση και καταγράψτε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει καθώς επίσης και τα
συναισθήματά του.
3.Στείλτε έναν γράμμα στον Κώστα, όπου θα του
δίνετε κουράγιο να ανταπεξέλθει στη δραματική καθημερινότητά του.
4.Σχολιάστε το παρακάτω εικαστικό έργο του Βλάση
Κανιάρη με θέμα τη μετανάστευση και την προσφυγιά. Ποιες πτυχές του φαινομένου
θέλει να αναδείξει ο καλλιτέχνης;
5.Ποιος ήταν ο Κάσπαρ Χάουζερ;Πολλά έχουν γραφτεί και
έχουν ειπωθεί για τον μυστηριώδη αυτό νέο. Αναζητήστε πληροφορίες για τη
συγκλονιστική αληθινή ιστορία του.Ποια κοινά γνωρίσματα ανάμεσα στον Κάσπαρ και
τον Κώστα μπορείτε να εντοπίσετε.Ενδεικτική δικτυογραφία για τον Κάσπαρ
Χάουζερ;
www.e-telescope.gr και www.mixanitouxronou.gr/tag/kaspar-chaouzer/
6.Συμπληρώστε
την ακροστιχίδα με μια λέξη ή φράση σχετική με το θέμα μας.
Μ
Ε
Τ
Α
Ν
Α
Σ
Τ
Η
Σ
7.Πολλά τραγούδια
και ποιήματα έχουν γραφτεί για την μετανάστευση και γενικότερα για την ξενιτιά.
Παρακάτω επιλέγουμε να παρουσιάσουμε δύο παραδείγματα.
Α) Αφού ακούσετε
το παρακάτω τραγούδι και διαβάσετε τους στίχους, να εντοπίσετε κάποιες
ομοιότητες με τον πρωταγωνιστή μας, τον Κώστα, όπως αυτός αφηγείται ένα κομμάτι
από τη ζωή του στο έργο του Δ.Χατζή.
Σαν το μετανάστη», στίχοι: Λευτέρη
Παπαδόπουλου, μουσική: Zulfi Livaneli.
https://www.youtube.com/watch?v=zJ5RWqDn0JM
Σαν τον μετανάστη στη δική σου γη
μέρα νύχτα λύνεις δένεις
την πληγή
κι όλα γύρω ξένα κι όλα
πετρωμένα
και δεν ξημερώνει να
‘ρθει χαραυγή
Στράγγισε η ζωή σου που αιμορραγεί
κάθε ώρα τρόμος πόνος
και κραυγή
και σ’ ακούν οι ξένοι κι
ο αδερφός σωπαίνει
αχ δεν είναι άλλη πιο
βαθιά πληγή
Σύρμα κι άλλο σύρμα και χοντρό γυαλί
μάτωσε ο ήλιος την
ανατολή
κλαις κι αναστενάζεις αχ
ξενιτιά φωνάζεις
μα η ελπίδα μαύρο κι
άπιαστο πουλί.
Β)
Οι γονείς είναι οι πρώτοι που λυπούνται όταν φεύγουν τα παιδιά τους μακριά.Το
παρακάτω παραδοσιακό τραγούδι το αποδεικνύει. Σας προκαλεί κάποια συναισθήματα
ακούγοντάς το και αν ναι, ποια είναι αυτά?
https://www.youtube.com/watch?v=EY38Myqn1Dg
ΤΖΙΒΑΕΡΙ
(=ΘΗΣΑΥΡΟΣ)
|
Αχ! Η ξενιτιά το χαίρεται
Τζιβαέρι μου
Το μοσχολούλουδο μου
σιγανά και ταπεινά
Αχ! Εγώ ήμουνα που το ‘στειλα
Τζιβαέρι μου
Με θέλημα δικό μου
σιγανά πατώ στη γη
|
Αχ! Πανάθεμά σε ξενιτιά
Τζιβαέρι μου
Εσέ και το καλό σου
σιγανά και ταπεινά
Αχ! Που πήρες το παιδάκι μου
Τζιβαέρι μου
και το ‘κανες δικό σου
σιγανά πατώ στη γη
|
