ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (ΕΝΟΤΗΤΑ 1)

1)Ποιες αλλαγές έγιναν στην οικονομία τον 17^ο-18^ο αιώνα και πώς ονομάστηκε αυτό το φαινόμενο;

2) Τι πιστεύετε σημαίνει ο όρος βιομηχανική επανάσταση και ποιοι παράγοντες οδήγησαν εκεί;

3) Να γράψετε με δικά σας λόγια ποιες αλλαγές στον τρόπο σκέψης έφερε το κίνημα του Διαφωτισμού και ποιες κοινωνικές τάξεις ευνοούσε; Αντίθετα, σε ποιους εναντιώνονταν;

4)Να περιγράψετε με συντομία τις παρακάτω πολιτικές απόψεις:

Κοινωνικό Συμβόλαιο (Τζον Λοκ)	Γενική Βούληση (Ζ.Ζ Ρουσό)	Διάκριση εξουσιών (Μοντεσκιέ)

5)Τι ήθελαν για την εκπαίδευση οι Διαφωτιστές; Ποιος αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος είχε μιλήσει πρώτος για αυτή την μέθοδο;

6) Ποια αρνητικά (στον πολύ κόσμο)  και ποια θετικά (σε λίγους ανθρώπους) έφερε η βιομηχανική επανάσταση, σύμφωνα με την πηγή του βιβλίου;

1. Οι κοινωνικές επιπτώσεις της εκβιομηχάνισης

Οι εξελιγμένες μηχανές του Άρκραϊτ [Άγγλος βιομήχανος] απαιτούν λίγα χέρια, και μάλιστα μόνο παιδιά, με την επίβλεψη ενός επιστάτη. Ένα παιδί μπορεί να παράγει τόσο όσο μπορούσαν παλαιότερα δέκα ενήλικες, καμιά φορά και περισσότερο. Οι εξελιγμένες κλωστικές μηχανές, [...] απαιτούν μόνο έναν εργαζόμενο για να τις δουλέψει. Έτσι, σε διάστημα δέκα ετών, ο Ρίτσαρντ Άρκραϊτ, ένας πάμπτωχος άνθρωπος που είχε δεν είχε παρά πέντε λίρες όλες κι όλες, έχει αποκτήσει περιουσία που ξεπερνά τις είκοσι χιλιάδες λίρες. Την ίδια στιγμή, εκατοντάδες γυναίκες είναι υποχρεωμένες, όταν, βεβαίως, βρίσκουν δουλειά, να εργάζονται από το πρωί μέχρι το βράδυ, παράγοντας τεράστιες ποσότητες βαμβακερού υφάσματος για τέσσερις πέντε πένες [πένα: υποδιαίρεση της αγγλικής λίρας] την ημέρα, το πολύ.

 

ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ (ΔΟΜΗ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ-ΠΟΙΟΤΗΤΑ)

ΠΡΟΤΑΣΗ

Είναι το μεγαλύτερο σύνολο λέξεων που είναι γραμματικά οργανωμένο. Κάθε πρόταση περιέχει ΜΟΝΟ ένα ρήμα.

Πχ. Ο Γιώργος είδε την Άννα χθες. (μια πρόταση)

       Ο Γιώργος είδε την Άννα χθες και τη ρώτησε για το σχολείο. (δύο προτάσεις).

       Ο Γιώργος είδε την Άννα χθες και τη ρώτησε πώς τα πάει στο σχολείο. (τρεις)

ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥΣ (ΔΟΜΗ ΤΟΥΣ)

1) ΑΠΛΕΣ: Απλή είναι η πρόταση η οποία έχει ολοκληρωμένο νόημα, μας δίνει απάντηση στις ερωτήσεις ποιος (υποκείμενο) και τι (ρήμα, αντικείμενο) και από την οποία δεν μπορούμε να αφαιρέσουμε τίποτα. (κύριοι όροι της πρότασης)

Πχ Η Άννα (ποιος) είδε τον Γιώργο (τι)

           Υ                   Ρ            Α

Πχ. Τα παιδιά(ποιος) διαβάζουν(τι)

             Υ                        Ρ

Πχ Τα παιδιά διαβάζουν ένα βιβλίο (τι).

             Υ            Ρ                  Α

2) ΕΛΛΕΙΠΤΙΚΕΣ: Ελλειπτική είναι η πρόταση από την οποία λείπουν ένας ή παραπάνω κύριοι όροι ή άλλα στοιχεία (εννοούνται - προφορικός λόγος, διαφήμιση)

Πχ.- Καλημέρα (εύχομαι σε σένα καλημέρα)

      - Καλημέρα! (και εγώ σου εύχομαι καλημέρα)

      - Για πού; (πού πηγαίνεις;)

      - Σχολείο (πηγαίνω στο σχολείο)

3) ΕΠΑΥΞΗΜΕΝΕΣ: Επαυξημένη λέγεται η πρόταση η οποία εκτός από τους κύριους όρους (υποκείμενο-ρήμα-αντικείμενο-κατηγορούμενο) έχει επιπλέον στοιχεία (πχ. προσδιορισμούς, επίθετα κλπ).

Πχ Τα παιδιά παίζουν στην αυλή (πού;) πολύ ήσυχα (πώς;)

4) ΣΥΝΘΕΤΕΣ : Σύνθετη λέγεται η πρόταση που έχει περισσότερα από ένα υποκείμενα ή αντικείμενα ή κατηγορούμενα (ΠΡΟΣΟΧΗ!! Όχι ρήματα)

Μπορεί να είναι συγχρόνως και επαυξημένη.

Πχ. Η Μαρία και η Αναστασία διαβάζουν

              Υ                    Υ

Πχ. Η μητέρα αγόρασε φρούτα και λαχανικά.

              Υ           Ρ             Α                 Α

Πχ. Ο δάσκαλος μας είναι νέος και ευγενικός

                Υ                   Ρ     Κ               Κ

Πχ Ο μπαμπάς και η μαμά της Άννας λείπουν στο εξωτερικό για δουλειές.(+επαυξημ)

                 Υ                 Υ

ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ

1) ΚΑΤΑΦΑΤΙΚΕΣ: Όσες δεν περιέχουν άρνηση

Πχ. Η άσκηση είναι δύσκολη

2) ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ (αποφατικές): όσες περιέχουν άρνηση (δεν, μην)

Πχ. Η άσκηση δεν είναι δύσκολη

ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥΣ

1) ΑΠΟΦΑΝΤΙΚΕΣ (ΚΡΙΣΕΩΣ): λέγονται οι προτάσεις με τις οποίες δίνουμε μια πληροφορία. Στο τέλος βάζουμε τελεία (.)

Πχ. Αύριο θα πάμε εκδρομή.

      Το μάθημα αρχίζει στις 8.00.

2) ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ: λέγονται οι προτάσεις με τις οποίες συνήθως ζητάμε μια πληροφορία (περιέχουν ερώτηση). Στο τέλος βάζουμε ερωτηματικό (;)

Πχ. Πού θα πάμε αύριο;

      Τι ώρα αρχίζει το μάθημα;

3) ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΕΣ (ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ) : λέγονται οι προτάσεις με τις οποίες συνήθως ζητάμε από κάποιον να κάνει κάτι ή εκφράζουμε μια προσταγή, παράκληση, επιθυμία . Βάζουμε τελεία ή θαυμαστικό (!) αναλόγως.

Πχ. Βάλε μου λίγο καφέ.

       Κάντε ησυχία!

      Ελάτε μαζί μας.

4) ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΙΚΕΣ : λέγονται οι προτάσεις που εκφράζουν ένα έντονο συναίσθημα γι’ αυτό και βάζουμε θαυμαστικό στο τέλος.

Πχ. Τι όμορφη μέρα!

       Βαρέθηκα πια!

      

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!Η ίδια πρόταση μπορεί να εκφωνηθεί με διαφορετικούς τρόπους ανάλογα τι θέλω να εκφράσω. Τότε χρησιμοποιώ την κατάλληλη στίξη.

Έρχεται το λεωφορείο. (αποφαντική)

Έρχεται το λεωφορείο; (ερωτηματική)

Έρχεται το λεωφορείο! (επιφωνηματική)

            

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
ΔΟΜΗ	ΠΟΙΟΤΗΤΑ	ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
1)     Απλή 2)     Ελλειπτική 3)     Επαυξημένη       4)   Σύνθετη	1) Καταφατική 2) Αρνητική (αποφατική)	1) αποφαντική 2) Ερωτηματική 3) Προστακτική 4) Επιφωνηματική