Τειχοσκοπία

ΡΑΨΩΔΙΑ Γ

ΣΤ.121-244

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1)121-138: Η Ίριδα εμφανίζεται με τη μορφή της Λαοδίκης και ειδοποιεί την Ελένη για τη μονομαχία του Μενέλαου και του Πάρη.

2)139-160: Η Ελένη φτάνει στο κάστρο.Τα σχόλια των γερόντων της Τροίας για την ομορφιά της.

3)161- 244: ο Πρίαμος ζητά από την Ελένη πληροφορίες για τους αρχηγούς των Αχαιών.

ΤΕΙΧΟΣΚΟΠΙΑ (τείχος + σκοπέω-ω= παρατηρώ).

Ονομάζεται η άνοδος των πρωτόγερων του Ιλίου πάνω στον πύργο του τείχους στις Σκαιές Πύλες, για να δουν την επικείμενη μονομαχία Πάρη-Μενέλαου. Όλη η ενότητα λειτουργεί ως επιβράδυνση της εφαρμογής του σχεδίου του Δία (βουλή του Κρονίδη) με την οποία:

1) Καλύπτεται το κενό της προετοιμασίας της μονομαχίας (προετοιμασία θυσίας)

2)Εντείνεται  η αγωνία των ακροατών σχετικά με την κρίσιμη αναμέτρηση που θα ακολουθήσει.

3) Προβάλλεται το ευγενικό ήθος του Πριάμου .

4)Τονίζεται έμμεσα  η απαράμιλλη ομορφιά της Ελένης αλλά και η κρυφή επιθυμία της να  επιστρέψει στον Μενέλαο και στην Ελλάδα.

5) Μας δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουμε σπουδαίους ήρωες του έπους μέσα από τα μάτια των αντιπάλων τους.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ ΑΧΑΙΩΝ

Οι ήρωες των Αχαιών παρουσιάζονται με σύντομους, επιγραμματικούς αλλά εύστοχους χαρακτηρισμούς:

-Αγαμέμνονας: θεόρατος στο ανάστημα, κραταιός βασιλιάς, γενναίος πολέμαρχος.

-Οδυσσέας: Πανούργος με απαράμιλλη ρητορική ικανότητα.

-Αίαντας: γιγαντόσωμος με αλύγιστη καρδιά.

-Ιδομενέας: θεόμορφος

-Μενέλαος: ανδρείος (θα ήταν ασέβεια προς τους Τρώες να αναφερθεί η Ελένη εκτενέστερα στον Μενέλαο με κολακευτικά σχόλια)

 

 

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΛΕΝΗΣ

Ο ποιητής θέλει την Ελένη παρούσα στα τείχη αυτή τη στιγμή της μονομαχίας. Σε κάθε ομηρική μονομαχία το έπαθλο θα έπρεπε να βρίσκεται στο χώρο όπου γινόταν η σύγκρουση των δύο αντιπάλων. Σύμφωνα εξάλλου με τις παλιές συνήθειες  το βραβείο έπρεπε να είναι ορατό στους αντίζηλους. Να αποτιμήσουν αυτοί την αξία του και έπειτα να παλέψουν γι’ αυτό για να το κερδίσουν. Προβάλλεται έμμεσα (τακτική του Ομήρου) η σπάνια ομορφιά της. Ασχολείται όπως όλες οι γυναίκες της κοινωνικής τάξης της με τον αργαλειό(στ.125) . Φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει την ενοχή της και κλαίει γοερά μετανιωμένη (στ.142). Εκδηλώνει το σεβασμό της στον Πρίαμο ενώ αντίθετα προσάπτει στον εαυτό της βαρύτατες κατηγορίες και βρισιές από ενοχή και ντροπή. Είναι μυαλωμένη, λογική και εύστοχη στους χαρακτηρισμούς της. Τέλος εκφράζει την αγάπη  και την ανησυχία για τα δύο αδέλφια της.(στ. 236 κ.εξ.).

ΤΟ ΜΟΤΙΒΟ ΤΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ (στ.125-127)

Στην αρχαιότητα με τον όρο έκφραση εννοούσαν την περιγραφή ανθρώπων, πραγμάτων, τόπων.Κατά τη μεσαιωνική εποχή ο όρος απέκτησε μια στενότερη σημασία και άρχισε να υποδηλώνει την περιγραφή του έργου τέχνης.

 

ΤΕΙΧΟΣΚΟΠΙΑ: ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1)Μας απομακρύνει από το στρατόπεδο των Αχαιών και το θέμα της Ιλιάδας (μήνις) και επικεντρώνεται περισσότερο στο περιεχόμενο (Τρωικός Πόλεμος).  

2)Τόσο η Β όσο και η Γ ραψωδία μας δημιουργούν την ψευδαίσθηση πως βρισκόμαστε στις αρχές του πολέμου ενώ βρισκόμαστε στον 10ο χρόνο.

3)Αποκαλύπτει μέσα από τα λόγια του Πριάμου τους πραγματικούς υπαίτιους αυτού του πολέμου, τους θεούς, και απαλλάσσει την Ελένη από το στίγμα της ενοχής.

4) Μας δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουμε αξίες και αντιλήψεις τις εποχής, όπως:

-Ο πόλεμος είναι πάντα οδυνηρός για όλους.

-Οι άνθρωποι δεν μπορούν ποτέ να ξεχάσουν την πατρίδα.

-Οι άνθρωποι μετανιώνουν για τα σφάλματά τους και νιώθουν ένοχοι.

-Ο ευγενής και ανώτερος άνθρωπος επιδεικνύει το ίδιο ήθος ακόμα και στους εχθρούς. (Πρίαμος).

-Οι όρκοι αποτελούν εγγύηση και δεν πρέπει να παραβιάζονται.