Β΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1η ΣΚΗΝΗ (στ. 588-658)

Β΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ  1η ΣΚΗΝΗ (στ. 588-658)

 

ΕΠΙΠΑΡΟΔΟΣ (στ. 576-587)

Επαναφορά χορού (2^η εμφάνιση) μετά τη μετάσταση(έξοδο από ορχήστρα).

 

Η ιδέα του «ειδώλου»: Στην ενότητα αυτή η ιδέα του ειδώλου επανέρχεται πιο έντονα. Η Ελένη λέει στο Μενέλαο πως στην Τροία βρισκόταν το είδωλό της(644), το όνομά της(650) και όχι το σώμα της. Επίσης χαρακτηρίζει «ίσκιο» την Ελένη που έφερε μαζί του ο Μενέλαος από την Τροία(645,652).

 

Στοιχεία της αναγνώρισης (μερική αναγνώριση από την Ελένη)

1. Η πληροφορία που έδωσε η Θεονόη στην Ελένη, ότι ο Μενέλαος ζει και θα φτάσει στην Αίγυπτο.

2. Η ομοιότητα του ανθρώπου που στέκεται μπροστά της με το Μενέλαο.

3. Η ομολογία του ιδίου πως είναι ο Μενέλαος.

 

Γιατί δεν την πιστεύει ο Μενέλαος;

1. Υπάρχει μια Ελένη μαζί του στη σπηλιά (την έφερε από την Τροία)

2. Όλοι όσοι υποφέρουν εξαιτίας της ήταν πεπεισμένοι πως είναι αληθινή.

3. Ο ανθρώπινος νους δέχεται ως αληθινό μόνο αυτό που μπορεί να εξηγήσει.

4. Δεν θα μπορούσε να φανταστεί μια τέτοια καταστροφική θεϊκή παρέμβαση.

5. Αν και έχει πολλές ενδείξεις για το ποια είναι η πραγματική εκδοχή της ιστορίας, αρνείται να την πιστέψει γιατί αυτό σημαίνει αυτόματα πως ο πόλεμος στην Τροία (και τα τραγικά επακόλουθα) θα ήταν μάταιος-ανούσιος.

6. Για λόγους δραματικής οικονομίας ο Ευριπίδης επιβραδύνει την αναγνώριση, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών. 

 

Τραγική ειρωνεία:

- (στ. 600-601) Η Ελένη περιμένει το Μενέλαο να φτάσει στην Αίγυπτο, ενώ ο ίδιος βρίσκεται ήδη εκεί κοντά της.

- (στ.602-606, 611-614) Θεωρεί τον άνδρα όργανο του βασιλιά για να τη συλλάβει, ενώ είναι ο Μενέλαος.

- (στ. 630) Ο Μενέλαος θεωρεί την Ελένη φάντασμα, χωρίς να γνωρίζει ότι φάντασμα είναι αυτή που έφερε ο ίδιος από την Τροία.

- (στ. 653) Ο Μενέλαος εύχεται στην Ελένη να είναι ευτυχισμένη, μιας και της μοιάζει, ενώ στην πραγματικότητα είναι η ίδια.

 

Αντίθεση «είναι-φαίνεσθαι» (επιβραδύνει την αναγνώριση)

- Στην αρχή η Ελένη δεν αναγνωρίζει το Μενέλαο από τα κουρέλια.

- Μόνο το όνομα της Ελένης ήταν στην Τροία, όχι το πραγματικό σώμα.

- Ο Μενέλαος θεωρεί ότι αυτή η γυναίκα μοιάζει στην Ελένη αλλά δεν είναι.

(Δικαιολογημένα είναι προσκολλημένος στα φαινόμενα και εγκλωβισμένος στην πλάνη-άγνοια του. )

 

 

 

Ψυχολογικές μεταπτώσεις Ελένης

- Αρχικά βγαίνει από το παλάτι γεμάτη χαρά και ανακούφιση (καλά νέα)

- Μικρή αγωνία για την τύχη του στην Αίγυπτο. (στ. 595)

- Λαχτάρα, επιθυμία, ανυπομονησία για την άφιξη του άνδρα της. (στ.601)

- Απορία, Φόβος, τρόμος στην όψη του ρακένδυτου άνδρα (στ. 602)

- Έκπληξη με την καταπληκτική ομοιότητα του ξένου και του Μενέλαου.

- Ανέλπιστη χαρά στο άκουσμα του ονόματος του.

- Απογοήτευση, απόγνωση μπροστά στη δυσπιστία του Μενέλαου.

 

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

 

1. Ποια νέα φέρνει ο χορός και η Ελένη από τη Θεονόη;

2. Τι ξέχασε να ρωτήσει η Ελένη στη Θεονόη και γιατί;

3. Όση ώρα μιλούν η Ελένη και ο χορός πού βρίσκεται ο Μενέλαος; Ακούει τα λεγόμενα τους; Γιατί δεν αντιδρά;

4. Γιατί έτρεξε τρομοκρατημένη στο μνήμα του Πρωτέα σαν είδε τον άνδρα;

5. Να καταγράψετε τους στίχους που μας δίνουν κάποιες σκηνοθετικές πληροφορίες για τις κινήσεις των προσώπων.

6. Πώς γίνεται η αναγνώριση από την Ελένη;

7. Να γράψετε μια διαφορετική στιχομυθία από το στίχο 629 (γυναίκα μου;), όπου και ο Μενέλαος θα αναγνωρίζει την Ελένη.

  

 

 

 

 

Μαινάδες με θύρσους (ελαφρύ ραβδί με φύλλα κισσού)