B ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 2Η ΣΚΗΝΗ (στ. 659—730)

Β΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ  2η ΣΚΗΝΗ (στ. 659—730)

 

Αγγελιαφόροι στην τραγωδία:

1) Ανακοινώνουν ένα σημαντικό γεγονός που συνέβη εκτός σκηνής.

2) Θα πρέπει να μεταφέρει επακριβώς τα γεγονότα (ή λόγια) ΡΗΣΙΣ.

3) Συνήθως καθυστερεί να αναγγείλει το νέο για να προκαλέσει αγωνία.

4) Συνήθως αποχωρεί άμεσα μετά την αναγγελία της είδησης.

 

Αγγελιαφόρος: Επιτελεί λειτουργία αγγελιαφόρου αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας σύντροφος του Μενέλαου που σαν ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟΣ δίνει λύση. Είναι ανήσυχος που χάθηκε η Ελένη και φοβισμένος μήπως κατηγορηθεί ο ίδιος. Στη συνέχεια νιώθει έκπληξη που βλέπει την Ελένη, αλλά και κάποια ανακούφιση. Μιλάει άσχημα στην Ελένη γιατί νιώθει μίσος (όπως και όλοι οι Έλληνες) γι΄ αυτήν. Φαίνεται μάλιστα πως ο Μενέλαος του έδωσε αυτό το δικαίωμα.

 

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΛΕΝΗΣ ΑΠΟ ΜΕΝΕΛΑΟ

Ο Ευριπίδης επιβράδυνε τη σκηνή της αναγνώρισης εσκεμμένα, αφού αφήνει το Μενέλαο να μάθει για το είδωλο από τον αγγελιοφόρο. Σκοπός του να υπογραμμίσει  την ιδέα του ειδώλου. Τα στοιχεία που οδηγούν πια στην αναγνώριση της Ελένης είναι: οι πληροφορίες της Γερόντισσας, τα λόγια της Ελένης και η μαρτυρία του Αγγελιαφόρου.

 

Μενέλαος και Ελένη (ΗΘΟΣ) : Μετά την αναγνώριση πλέουν σε πελάγη ευτυχίας. Αγκαλιάζονται, κλαίνε και εκφράζουν με λόγια τη χαρά τους. Η Ελένη εκδηλώνει με ευαισθησία τη χαρά της, λύνει τα μαλλιά της ως δείγμα απελευθέρωσης και κλαίει. Νιώθει ανακούφιση και ευτυχία που άρθηκε το αδιέξοδο. Γενικά νιώθει περισσότερο γαλήνη παρά εκρηκτική χαρά (την ένταση την πέρασε στην προηγούμενη σκηνή). Ο Μενέλαος αντιδρά υποτονικά, νιώθει σύγχυση και ότι χρειάζεται να ειπωθούν πολλά . Αναγνώρισε την Ελένη εγκεφαλικά, με τη λογική χωρίς να λειτουργήσει το συναίσθημα.

 

Χορός: Χαίρεται κι αυτός με τη χαρά της Ελένης και του Μενελάου.

 

Η ιδέα του «ειδώλου»: τονίζεται ιδιαίτερα σε αυτή τη σκηνή αυτή η ιδέα, που στήριξε ως τώρα την εξέλιξη του μύθου. Δείχνει πως οι Έλληνες και οι Τρώες εξαπατήθηκαν από την Ήρα και πολεμούσαν για ένα ίσκιο, ενώ το είδωλο, αφού επιτέλεσε το σκοπό του έφυγε στον ουρανό. Η Ελένη άδικα κατηγορήθηκε. Με αυτό τον τρόπο δίνει και αντιπολεμικά μηνύματα (ΔΙΑΝΟΙΑ): τονίζεται η ματαιότητα του Τρωικού πολέμου και όλων των πολέμων γενικά. Επίσης εξιλεώνεται η Ελένη και παρουσιάζεται ως θύμα θεών

 

 

 

Εικόνες:του ειδώλου από αιθέρα, με τη σπηλιά και τον ουρανό και του γάμου της Ελένης και του Μενελάου(οικογενειακός-χαρούμενος βίος).

 

Κωμικά στοιχεία: η εικόνα του ειδώλου είναι εξωπραγματική, φανταστική. Επίσης το ότι ο Αγγελιοφόρος ξαφνιάζεται με την Ελένη και μάλιστα την επιπλήττει. Τα σημεία αυτά μπορεί να προκάλεσαν κάποιο μειδίαμα στους θεατές.

 

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

1. Ποιος είναι ο ρόλος του αγγελιαφόρου στην αρχαία τραγωδία;

2. Ποια είδηση μεταφέρει ο σύντροφος του Μενέλαου;

3. Η είδηση λυπεί ή χαροποιεί το Μενέλαο και γιατί;

4. Πώς ονομάζεται η αφήγηση γεγονότων από αγγελιαφόρο;

5. Να αφηγηθείτε τα λόγια της Ελένης-ειδώλου.

6. Πώς συμπεριφέρεται ο αγγελιαφόρος στην πραγματική Ελένη και γιατί;

7. Αυτά με κείνα σμίγουν: Ποιο είναι το σκεπτικό του Μενέλαου;

8. Να περιγράψετε τις εκδηλώσεις χαράς του ζεύγους.

9. Υπάρχουν κωμικά στοιχεία στο απόσπασμα και ποια;

10. Ποια άποψη του Ευριπίδη επανέρχεται έντονα στη σκηνή;

 

 

 

 

                                                   

Rosetti, Helen of Troy , 1863