ΕΥΘΥΣ- ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΕΥΘΥΣ- ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΓΕΝΙΚΑ

Τα λόγια κάποιου μπορούμε να τα ακούσουμε με δύο τρόπους:

1) ΑΜΕΣΑ (ευθύς λόγος): ακούμε το ίδιο πρόσωπο να μιλάει

Πχ. Δεν θα πάω στο σχολείο σήμερα

       Φέρε μου ένα τετράδιο, σε παρακαλώ.

       Τι ώρα θα γυρίσεις τη νύχτα;

2) ΕΜΜΕΣΑ (πλάγιος λόγος): ακούμε τα λόγια ενός προσώπου όχι από το ίδιο το πρόσωπο ακριβώς όπως τα είπε, αλλά όπως τα μεταφέρει κάποιο άλλο πρόσωπο.

Πχ. Με πληροφόρησε ότι δεν θα πάει στο σχολείο σήμερα.

      Με παρακάλεσε να του φέρω ένα τετράδιο.

       Με ρώτησε τι ώρα θα γυρίσω τη νύχτα.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Ο Γιώργος είπε: «Θα πάω σινεμά» (ευθύς λόγος όχι πλάγιος)

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ

·         Για να μετασχηματίσουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, χρησιμοποιούμε ένα ρήμα (λεκτικό, γνωστικό, αισθητικό, ερωτηματικό) + λόγια  αρχικού ομιλητή

Πχ. Με ρώτησε + αν ήμουν κουρασμένος

Μου εξέφρασε +τη συμπάθεια του (ότι με συμπαθεί)

·         Κατά τη μετατροπή του ευθύ λόγου σε πλάγιο, γίνονται κάποιες μεταβολές.

1) Η κύρια πρόταση κρίσης γίνεται → δευτερεύουσα ειδική πρόταση

Πχ. Θα πάω μαζί του (κύρια κρίσης) → Μου είπε ότι θα πάει μαζί του (ειδική)

2) Η κύρια πρόταση επιθυμίας γίνεται → δευτερεύουσα βουλητική πρόταση

Π.χ Φέρε μου λίγο νερό (επιθυμίας) → Μου ζήτησε να του φέρω λίγο νερό (βουλητ.)

3) Η ευθεία ερώτηση γίνεται → δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική.

Π.χ Πόσα χρήματα χρειάζεσαι; → Με ρώτησε πόσα χρήματα χρειάζομαι (πλάγια)

4) Η δευτερεύουσα πρόταση παραμένει → δευτερεύουσα πρόταση

Πχ. Θέλω να φύγω → Μου είπε ότι θέλει να φύγει

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ (Στον καθημερινό λόγο διατηρείται ο ίδιος χρόνος)

·         Όταν το ρήμα εξάρτησης βρίσκεται σε Ενεστώτα-Παρακείμενο-Μέλλοντα δεν υπάρχουν αλλαγές στο χρόνο του πλάγιου λόγου.

Π.χ Παρακολουθώ ένα σεμινάριο → Λέει ότι παρακολουθεί ένα σεμινάριο

          (ενεστώτας)                                       (ενεστώτ.)       (ενεστώτ.)

         Πήγα σε ένα σεμινάριο → Λέει ότι πήγε σε ένα σεμινάριο.

       (αόριστος)                                   (ενεστ.)     (αόριστ.)

·         Όταν το ρήμα εξάρτησης βρίσκεται σε Παρατατικό- Αόριστο- Υπερσυντέλικο, παρατηρούμε τα εξής :

Α) Αν το ρήμα στον ευθύ λόγο βρίσκεται σε Ενεστώτα ή Παρακείμενο, τότε κατά τη μετατροπή του σε πλάγιο, είτε παραμένει το ίδιο είτε μετατρέπεται στον αντίστοιχο παρελθοντικό χρόνο (ενεστώτας → παρατατικός , παρακείμενος → υπερσυντέλικος)

Πχ. Είναι αδύνατο να έρθω → Μου έλεγε ότι είναι / ήταν αδύνατο να έρθει.

            (ενεστώτας)                                   (παρατατ)      (ενεστώτας ή παρατατικός)

  Έχω στείλει το έγγραφο → Τον διαβεβαίωσε ότι έχει στείλει/ είχε στείλε το έγγραφο

  (παρακειμ.)                                          (αόριστος)                      (παρακείμενος ή υπερσυντέλικος)

Β) Αν το ρήμα στον ευθύ λόγο είναι σε μέλλοντα, τότε κατά τη μετατροπή του σε πλάγιο, είτε παραμένει το ίδιο είτε μετατρέπεται σε θα+παρατατικό

Πχ. Θα σε ενημερώσω  → Μου είπε ότι θα με ενημερώσει/θα με ενημέρωνε άμεσα

         (μέλλοντας)                  (αόριστ)              (μέλλοντας ή θα+παρατατικός)

Σημείωση: Αλλαγές γίνονται και στις εγκλίσεις, πρόσωπο, αντωνυμίες, επιρρήματα