Ραψωδία Α (στ.1-53) σημειώσεις

ΙΛΙΑΔΑ

ΡΑΨΩΔΙΑ Α (1-53)

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

·         1-7 Προοίμιο

·         8-22 Ικεσία Χρύση

·         23-33 Η άρνηση του Αγαμέμνονα

·         34-43 Η προσευχή του Χρύση στον Απόλλωνα

·         43-54 Η τιμωρία του Απόλλωνα στους Αχαιούς (λοιμός)

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

1) Επίκληση στη Μούσα- Καλλιόπη (θεόπνευστο έργο, συνδρομή θείου για ένα δύσκολο εγχείρημα) 2) Επιγραμματική παρουσίαση θέματος (μηνις) 3) Χρονική αφετηρία (φιλονικία Αγαμέμνονα- Αχιλλέα) 4) Θέληση κάποιου θεού (Δίας) 5) Παρουσίαση πρωταγωνιστών

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΟΙΜΙΟΥ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ

ΔΙΑΦΟΡΕΣ

1.Επίκληση στη Μούσα 2.Εξαρχής επισημαίνεται το θέμα (μῆνιν-ἄνδρα). 3.Υποδηλώνεται η θέληση κάποιου θεού.(Δίας-Ήλιος) 4.Γίνεται λόγος για την τύχη ανώνυμων ανθρώπων 5.Ο Όμηρος εκφράζει κάποιο προσωπικό σχόλιο ή συνάισθημα.

1.Στην Ιλιάδα θεματικός άξονας είναι η οργή, ενώ στην Οδύσσεια ο άνθρωπος. 2.Ο Αχιλλέας δρα με εγωκεντρισμός, ενώ ο Οδυσσέας με συντροφικότητα (φιλέταιρος) 3.Στην Ιλιάδα ο άνθρωπος υποκινείται από κάποια θεία βούληση, ενώ στην Οδύσσεια έχει ελεύθερη βούληση. 4.Οι βασικοί ήρωες στο προοίμιο της Ιλιάδας είναι επώνυμοι, ενώ στην Οδύσσεια ανώνυμοι. 5. Στην Ιλιάδα δεν υπάρχει η παράκληση στη Μούσα να ξεκινήσει απ’ όπου θέλει την ιστορία.

ΑΦΗΓΗΣΗ

Η αφήγηση αρχίζει in medias res (στη μέση της ιστορίας) δηλαδή ο δημιουργός αρχίζει την ιστορία όχι από την αρχή, αλλά εντοπίζει το κυριότερο σημείο της ιστορίας και αφηγείται τα υπόλοιπα γεγονότα από ένα συγκεκριμένο πρίσμα (π.χ μέσα από το θυμό του Αχιλλέα).

ΗΘΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ

Άτη: τύφλωση του ανθρώπινου νου

Ύβρη: ασέβεια, πράξη ενάντια στο θεό

Νέμεση : οργή των θεών

Τίση: τιμωρία των θεών   (O Απόλλωνας τιμωρεί τον Αγαμέμνονα για την ασεβή στάση του.

ΙΚΕΣΙΕΣ

ΙΚΕΣΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ	ΙΚΕΣΙΑ ΣΤΟΝ ΑΠΟΛΛΩΝΑ
Γονυκλησία (πέφτει στα πόδια του)	Επίκληση
Προσφώνηση	Προσφώνηση
Ευχή	Υπενθύμιση προσφορών
Αίτημα	Αίτημα ως ανταπόδοση προσφορών
Συγκαλυμμένη απειλή	Παράκληση τιμωρίας

ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ ΣΤΗΝ ΙΚΕΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΗ

Ο Αγαμέμνονας με πρωτοφανή σκληρότητα και αναλγησία:

Α)στ.27-29: φοβερίζει και απειλεί τον Χρύση να μην ξαναπατήσει στο ελληνικό στρατόπεδο.

Β)στ.30-32: υπονοεί ποια μοίρα επιφυλάσσεται στην Χρυσηίδα από τον ίδιο.

Γ)στ.33: επαναλαμβάνει την απειλή στο Χρύση με άμεση χειροδικία.

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ-ΤΕΧΝΙΚΕΣ

- Νόμος (σχήμα) των τριών: υπογραμμίζεται το τρίτο στοιχείο σαν πιο σημαντικό (στ.27-28, 31-31, 38-39, 51-52, )

-Αντιθέσεις (στ.35), παρομοιώσεις (στ.48), τυπικά επίθετα (μακροβόλος, θείος, κοίλα, ασημένιο κ.λ.π.),ζωηρές εικόνες, τραγική ειρωνεία(ο Αγαμέμνονας φαίνεται νικητής αλλά δεν ξέρει τι τιμωρία τον περιμένει), προοικονομία , αναχρονισμός (στα μυκηναϊκά χρόνια έθαβαν τους νεκρούς, ενώ στην ομηρική εποχή τους έκαιγαν), ρητορικές ερωτήσεις (στ. 8) ,

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ (ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ)

1) Συνδρομή θεού στην υλοποίηση δύσκολων έργων

2) Διχόνοια Ελλήνων = αιτία πολλών κακών

3) Ασέβεια στο θείο σημαίνει και τιμωρία

4) Πολλές φορές είμαστε πιόνια ανώτερων δυνάμεων

5) Οι γονείς κάνουν τα πάντα για να σώσουν τα παιδιά τους.

6) Η επιστροφή στην πατρίδα είναι μεγάλο ιδανικό για τους ξενιτεμένους

7) Σεβασμός στον ικέτη ιδίως όταν είναι ηλικιωμένος και άνθρωπος του θεού

8) Οι κατάρες των αδικημένων συνήθως πραγματοποιούνται