Ραψ.Α (στ.54-223)

ΙΛΙΑΔΑ

(Ραψωδία Α, στ.54-223).

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

·         στ.54-84: Συνέλευση των Αχαιών, δισταγμός Κάλχα να φανερώσει την αλήθεια.

·         στ.86-106: Διαβεβαιώσεις Αχιλλέα, εξήγηση για την οργή του θεού από Κάλχα.

·         στ.107-121: Βίαιη και υβριστική αντίδραση του Αγαμέμνονα.

·         στ.122-172: Δήλωση του Αχιλλέα ότι θα επιστρέψει στην πατρίδα του.

·         στ. 173-188: Απειλή Αγαμέμνονα

·         στ.188-213: Παρέμβαση της Αθηνάς.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ (106-121):

Α) αμφισβητεί απροκάλυπτα την αντικειμενικότητα της μαντείας.

Β) δεν αποδέχεται την ενοχή του.

Γ) δέχεται ωστόσο να επιστρέψει την Χρυσηίδα (μας εκπλήσσει αυτό).

Δ)αλλά απαιτεί ισάξιο γέρας.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΧΙΛΛΕΑ(122-130)

Α) δεν υπάρχουν άλλα διαθέσιμα λάφυρα

Β)δεν είναι δυνατόν να ξαναμοιράσουν λάφυρα που έχουν δοθεί.

Γ)θα αποζημιωθεί ο Αγαμέμνονας πλουσιοπάροχα μετά την άλωση της Τροίας.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΧΙΛΛΕΑ (131-148)

Α)Θεωρεί ότι ο Αχιλλέας πάει να τον ξεγελάσει

Β) Απειλεί να πάρει το γέρας του Αία ή του Οδυσσέα ή όποιου άλλου θέλει.

Γ)Αμέσως διατάζει να μεταφερθεί η Χρυσηίδα στον πατέρα της.

ΞΕΣΠΑΣΜΑ ΟΡΓΗΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ (στ.149-172)

Α) Αναρωτιέται γιατί συμμετείχε εξαρχής σε έναν πόλεμο που δεν τον αφορούσε.

Β) Αισθάνεται προσβεβλημένος που δεν εκτιμούν τον κόπο του (αχάριστοι) και παραπονιέται ότι πάντα οι Ατρείδες έπαιρναν την μερίδα του λέοντος.

Γ)Απειλεί ότι θα επιστρέψει στη Φθία μαζί με το στρατό του.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ (στ.173-188)

Α) Αδιαφορεί για την απόφαση του Αχιλλέα να φύγει.

Β) Τονίζει πόσο πολύ τον αντιπαθεί (ίσως τον ζηλεύει)

Γ) Υποβαθμίζει τη γενναιότητα  και τη δύναμη του Αχιλλέα, λέγοντας πως απλά είναι δώρο των θεών και όχι πραγματική.

Δ) Διατάζει να πάρει τη Βρισηίδα ως αντάλλαγμα.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΑΘΗΝΑΣ

Η παρέμβαση της Αθηνάς χαλαρώνει την τεταμένη ατμόσφαιρα. Είναι σχεδόν βέβαιο όμως ότι και ο ίδιος ο Αχιλλέας θα είχε επιλέξει την αυτοσυγκράτηση (συνύπαρξη θεϊκής παρέμβασης και ανθρώπινης ευθύνης). Ξεκαθαρίζουμε ότι αποτράπηκε το φονικό αλλά ο θυμός του Αχιλλέα δεν κατευνάστηκε (οικονομία του έργου).

ΕΠΙΚΗ ΕΙΡΩΝΕΙΑ

Όταν ο ήρωας μιλά και ενεργεί αγνοώντας ότι οδηγείται στη συμφορά, ενώ οι ακροατές-αναγνώστες γνωρίζουν τι πρόκειται να του συμβεί. Στον στ. 180 ο Αγαμέμνονας δεν ξέρει τι συμφορές θα ακολουθήσουν με την απουσία του Αχιλλέα.

ΠΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Στ. 213-214 προοικονομείται η πρεσβεία (αντιπροσωπεία) των Αχαιών που θα πάνε με πλούσια δώρα να παρακαλέσουν τον Αχιλλέα να επιστρέψει στη μάχη.

ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟΣ (ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ-ΕΝΑΝΘΡΩΠΙΣΗ)

Α) Επιφάνεια έχουμε όταν ένας θεός κατεβαίνει στον κόσμο των θνητών (είτε φανερώνεται σε πολλούς είτε σε έναν) χωρίς να αλλάξει μορφή.

Β) Ενανθρώπιση έχουμε όταν ένας θεός κατεβαίνει στον κόσμο των θνητών, αφού έχει πάρει όμως τη μορφή κάποιου άλλου θνητού(πχ Αθηνά-Μέντης στην Οδύσσεια).

ΟΜΗΡΙΚΟΣ ΚΑΒΓΑΣ

Σε αυτή την ενότητα μας παρουσιάζεται ένας σημαντικός ομηρικός καβγάς ανάμεσα στον Αχιλλέα και τον Αγαμέμνονα, ο οποίος αποδεικνύει πόσο ευέξαπτοι και εκρηκτικοί ήταν οι αρχαίοι πρόγονοι μας. Τέτοιους καβγάδες(ηρωικούς) βρίσκουμε και ανάμεσα στους οπλαρχηγούς της Επανάστασης του 1821.

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

- Ο νόμος του ισχυρού που επιβάλλει τη θέληση του.

- Ακόμα και οι πιο σκληροί θνητοί υπακούν στο τέλος τις εντολές του θεού.

- Η αχαριστία είναι πολύ πικρή.

- Τους ικανότερους ανθρώπους συνήθως τους ζηλεύουμε.

- Η αυτοσυγκράτηση, η λογική και η σύνεση είναι πολύ σημαντικές αρετές.

- Δεν πρέπει να μιλάμε ή να πράττουμε κάτι, όταν είμαστε πολύ θυμωμένοι.

- Ο άξιος και ο γενναίος αναγνωρίζεται στο τέλος.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Ποια κατηγορία προσάπτει ο Αγαμέμνονας στον Κάλχα;

2. Να χαρακτηρίσετε τους δυο πρωταγωνιστές σε αυτή την ενότητα.

3. Στην διαμάχη ανάμεσα στους δύο ήρωες ποιος πιστεύετε ότι είχε δίκιο και γιατί;

4. Τι ήταν η Ελλάδα στα χρόνια του Ομήρου;

5. Τι εννοούμε όταν ακούμε σήμερα την φράση ομηρικός καβγάς;