ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

 

Οι αναφορικές προτάσεις είναι δευτερεύουσες προτάσεις που χωρίζονται σε:

Α) ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ Β) ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ (Ελεύθερες 1,2,3  και Επιθετικές 4, 5,6)

Εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες (που, ο οποίος, η οποία, το οποίο, όποιος, όποια, όποιο, ό,τι, όσος, όση, όσο, οποιοσδήποτε, οποιαδήποτε, οποιοδήποτε, οσοσδήποτε, οσηδήποτε, οσοδήποτε, οτιδήποτε.)

Χρησιμοποιούνται ως:

1) Υποκείμενο: Όποιος βιάζεται σκοντάφτει.

2) Αντικείμενο: Καλέστε όποιον θέλετε στη γιορτή. Κάνε  ό,τι θέλεις.

3) Κατηγορούμενο: Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις.

4) Επιθετικός προσδιορ.: Τα παιδιά που κουράστηκαν σταμάτησαν το παιχνίδι

5) Παράθεση:                    Τα παιδιά ,που κουράστηκαν, σταμάτησαν το παιχνίδι

Σημείωση :Στην περίπτωση 4,5 χρησιμοποιούνται μόνο το ο οποίος-α-ο και το που. Στην πρώτη περίπτωση εννοούμε μόνο τα κουρασμένα παιδιά (όχι όλα) ενώ στη δεύτερη όλα. Όταν είναι επιθετικός προσδιορισμός ονομάζεται αναφορική επιθετική προσδιοριστική ή περιοριστική, δεν χωρίζεται με κόμμα από την κύρια και αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα της. Όταν είναι παράθεση ονομάζεται αναφορική επιθετική προσθετική ή παραθετική ή μη περιοριστική και απλά προσθέτει μια πληροφορία που, αν παραληφθεί δεν αλλάζει το νόημα της περιόδου. Προσοχή στο κόμμα!!!

π.χ  Πέταξαν τα ροδάκινα που σάπισαν(επιθετ.προσδ.→ μόνο τα σάπια)

      Πέταξαν τα ροδάκινα, που σάπισαν (παράθεση→ όλα ήταν σάπια)

6) Ετερόπτωτος ή εμπρόθετος προσδιορ.: Ν΄ ακούς τη γνώμη όποιου σ’αγαπάει.

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ

Εισάγονται με αναφορικά επιρρήματα (όπου, όποτε, όπως, όσο κλπ).

Χρησιμοποιούνται ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί :

1) Τόπου : Πήγαινε όπου θέλεις

2) Τρόπου : Κάνε όπως νομίζεις

3) Χρόνου : Ελάτε όποτε θέλετε.

4) Ποσού: Μπορείς να φας όσο θέλεις

5) Εναντίωση/Παραχώρηση: Όσο και αν προσπάθησα, δεν τα κατάφερα (κόμμα!!)

6) Παρομοίωση: Έκλαιγε, σαν να ήταν μωρό.(κόμμα!!!)

7) συμφωνία(όρο): Θα δεχτώ μόνο όπως σου είπα

 

ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Οι αναφορικές προτάσεις που χρησιμοποιούνται ως υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο, ετερόπτωτος προσδ. και οι επιρρηματικές του τόπου, χρόνου, τρόπου, ποσού, ονομάζονται ελεύθερες. Είναι απαραίτητα συμπληρώματα άλλων προτάσεων και χωρίς αυτές δεν βγαίνει νόημα. (δεν χωρίζονται με κόμμα).

 

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!

• Δε συγχέουμε το που με το ερωτηματικό πού
  Πού έβαλες το βιβλίο μου; Το βιβλίο που μου έδωσες ήταν πολύ ενδιαφέρον.
• Δε συγχέουμε το ειδικό ότι με το ό,τι (Ξέρω ότι θα φύγεις)
  Κάνε ό,τι νομίζεις. Μου είπε ότι θα κάνει ό,τι νομίζει
   
  ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ Ο ΟΠΟΙΟΣ,Η ΟΠΟΙΑ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ή ΠΟΥ;
  Πολλές φορές, ιδίως στον προφορικό λόγο, χρησιμοποιούμε το αναφορικό που στην θέση της αντωνυμίας ο οποίος-α-ο ή του αναφορ. επιρρημ. όπου δημιουργώντας έτσι πολλές ασάφειες και παρανοήσεις.
  -Το κατάστημα που δουλεύω→ Το κατάστημα στο οποίο δουλεύω
  - Ο άνθρωπος που φάγαμε χθες είναι γιατρός (δεν τον φάγαμε)→ με τον οποίο…
  - Να η αδελφή του Πέτρου, που μιλούσαμε χθες (με την οποία; για την οποία; με τον οποίο; για τον οποίο; ) → Πρέπει να το ξεκαθαρίσω αλλιώς υπάρχει ασάφεια.
   
  ΑΣΚΗΣΕΙΣ
• Α. Να επισημάνετε τις αναφορικές προτάσεις στις παρακάτω περιόδους και να βρεις  τησυντακτική θέση που έχουν.

1. Όσοι κοιμούνται ξεκουράζονται.

2. Στην εποχή μας είσαι ό,τι δηλώσεις

3. Κάλεσε όποιον θέλεις.

4. Εκείνος που μας κοιτάζει είναι ο καθηγητής μου.

5. Η βιβλιοθήκη μας είναι ό,τι καλύτερο έχουμε

6.Οι άνθρωποι δεν γνώριζαν την πολιτική τέχνη, της οποίας μέρος είναι η πολεμική.

7. Πιστεύω ότι αυτό ήταν το κοφτερό, ό,τι μας συμβούλευσες εσύ.

8. Πάρε την εργασία όποιου θέλεις και μελέτησε  την.

9. Μετά από λίγο καιρό θα χορεύεις όπως χορεύω εγώ.

10. Καταριέται τη μοίρα του, που τον έκανε φτωχό.

11. Ούτε ο Γιώργος, που ήταν καλός μαθητής, πήγε καλά στις εξετάσεις.

12. Μου χρειάζεται μια οικιακή βοηθός, που να με βοηθά στις δουλειές του σπιτιού.

13. Όποιος πεθαίνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει.

14. Οι ιτιές σφυρίζουν σαν να μοιρολογούν.

15. Φάε και πιες όσο θέλεις.



Β. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με ονοματικές αναφορικές προτάσεις.

1. Θα τιμηθούν οι νικητές του αγώνα

……………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Ο υπεύθυνος ασφαλείας του γηπέδου είναι γνωστός μας.

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Βρέθηκε το αυτοκίνητο του φύλακα της τράπεζας.

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

4. Ακούσαμε όλοι τους ισχυρισμούς του και δεν πιστέψαμε λέξη.

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. Με το σεισμό κινδύνευαν να καταρρεύσουν και τα διπλανά κτίρια.



Δ. Να βάλεις κόμμα σε όποιο « ότι » πρέπει

1. Μου είπε ότι ήταν άρρωστος.

2. Ζήτησε μου ότι θέλεις.

3. Μη χάσεις την ψυχραιμία σου, ότι κι αν γίνει.

4. Νομίζω ότι έχασες την ψυχραιμία σου.

5. Ξέρει ότι αυτό είναι σωστό, αλλά κάνει ότι του κατέβει.



Ε. Συμπληρώστε τα κενά των προτάσεων με που και πού

1.Από πίτα ………………. δεν τρως, τι σε νοιάζει κι αν καεί.

2.Τον είδε ……………… ερχόταν και του φώναξε.

3…………… ήσουν χτες το απόγευμα;

4.Μακάρι να ήταν αληθινό το όνειρο………………. Είδα.

5.Με ρώτησαν από …………..  ήρθα και φάνηκαν χαρούμενου ………… με συνάντησαν.





(Πηγή για τις ασκήσεις Φιλολογική Γωνιά)