ΕΝΟΤΗΤΑ 29

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ 1912-1913

Α΄ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Διάρκεια :Οκτώβριος 1912-Μάιος 1913

Παρατάξεις: Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο εναντίον Τούρκων

Αίτια: α)Η πολιτική των Νεότουρκων (Η Τουρκία στους Τούρκους) να εκτουρκίσουν βίαια αλλοεθνείς προκαλεί τη δυσφορία των Βαλκανικών λαών και την ανάγκη προστασίας των ομοεθνών τους που ζούσαν στην οθωμανική αυτοκρατορία,

β) Ο εθνικισμός των βαλκανικών λαών (επιδίωκαν ανεξάρτητο κράτος με βάση την αρχή των εθνοτήτων και προσάρτηση εδαφών της οθωμανικής αυτοκρατορίας).

γ) Ανάμειξη και ανταγωνισμός των Δυνάμεων (Αυστρία/Γερμανία/Ιταλία ενάντια σε Αγγλία/Γαλλία/Ρωσία) στην ανατολική μεσόγειο (όχι πια υπέρ της οθωμανικής ακεραιότητας αλλά υπέρ της κατάρρευσης της.)

Συμμαχίες : Ο Βενιζέλος υιοθετεί την τακτική της βαλκανικής συνεννόησης και υπογράφει συνθήκες συμμαχίας με Σερβία, Βουλγαρία και Μαυροβούνιο.

Αφορμή: Η άρνηση του σουλτάνου να σεβαστεί τα δικαιώματα των χριστιανών υπηκόων και να προχωρήσει σε ευνοϊκές μεταρρυθμίσεις.

Στρατιωτικά γεγονότα:

- Ο ελληνικός στρατός προελαύνει στη Μακεδονία

- Ο σερβικός φτάνει μέχρι το Δυρράχιο αφού κατέλαβε Σκόπια και Μοναστήρι.

- Ο βουλγαρικός φτάνει κοντά στην Κων/πολη αφού κατέλαβε τη Δυτική Θράκη και την Α. Μακεδονία. Οδεύει προς τη Θεσσαλονίκη αλλά τον προλαβαίνει ο ελληνικός στρατός (ύστερα από διαταγή του Βενιζέλου προς το διάδοχο-αρχιστράτηγο Κων/νο να κινηθεί προς τα εκεί ).Απελευθέρωση Θεσσαλονίκης 26 Οκτωβρίου 1912.  

- Ο ελληνικός στόλος (ο βασικός των συμμάχων και ίσως ο κυριότερος λόγος που δέχτηκαν την Ελλάδα στη συμμαχία) με επικεφαλής τον Π. Κουντουριώτη αποκλείει τον τουρκικό  στα Στενά (ναυμαχία της Έλλης και της Λήμνου) και καταλαμβάνει Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Ίμβρο, Τένεδο

Λήξη Α΄ Βαλκανικού Πολέμου 

Τερματίζεται με τη Συνθήκη του Λονδίνου (1913)

- Η Οθωμ. Αυτοκρατορία εγκαταλείπει σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά-βαλκανικά εδάφη

- Τα Δωδεκάνησα παραμένουν υπό ιταλική κατοχή.

- Η Αλβανία λίγο αργότερα αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητη

- Οι Δυνάμεις θα καθόριζαν το μέλλον των νησιών του Β.και Α.Αιγαίου και Όρους.

Συνέπειες

Η συνθήκη άφηνε εκκρεμότητες σχετικά με τη Μακεδονία γεγονός που θα οδηγούσε σε ένα δεύτερο βαλκανικό πόλεμο αυτή τη φορά ανάμεσα στα βαλκανικά κράτη.

Β’ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Διάρκεια:  Ιούνιος- Ιούλιος 1913

Αίτια: α)Η συνθήκη του Λονδίνου άφηνε εκκρεμότητες κυρίως για τη Μακεδονία

            β) εδαφικές απαιτήσεις Βουλγάρων

Παρατάξεις: Ελλάδα, Σερβία εναντίον Βουλγαρίας.

                      (εμπλοκή Ρουμανίας και Τουρκίας)

Στρατιωτικά γεγονότα:

- Βουλγαρικός στρατός επιτίθεται ταυτόχρονα σε Έλληνες και Σέρβους.

- Ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει Α. Μακεδονία, Δ.Θράκη έως Αλεξανδρούπολη.

- Οι Σέρβοι σημειώνουν επιτυχίες στη δυτική Μακεδονία.

- Ρουμάνοι και Τούρκοι εκμεταλλεύονται την περίσταση και έτσι οι πρώτοι φτάνουν κοντά στη Σόφια και οι δεύτεροι ανακαταλαμβάνουν την Α. Θράκη.

Λήξη Β’ Βαλκανικού

Τερματίζεται με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου 1913)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Ποια είναι τα αίτια των βαλκανικών πολέμων;
2. Ποια πολιτική στάση κράτησε ο Βενιζέλος απέναντι στις προκλήσεις των Νεοτούρκων;
3. Ποια ήταν η χρονική διάρκεια του Α΄ βαλκανικού πολέμου;
4. Ποια ήταν η αφορμή για την έναρξη του Α΄ βαλκανικού πολέμου;
5. Ποιες περιοχές κατέλαβε ο ελληνικός στρατός, ο σερβικός  και ο βουλγαρικός;
6. Πώς ενέργησε ο Βενιζέλος μπροστά στο ενδεχόμενο να καταληφθεί η Θεσσαλονίκη από βουλγαρικές δυνάμεις;
7. Ποια η δράση του ελληνικού στόλου κατά τον Α΄ βαλκανικό πόλεμο;
8. Με ποια συνθήκη τερματίστηκε ο Α΄ βαλκανικός πόλεμος; Ποιοι ήταν οι όροι αυτής της συνθήκης και ποιο το πρόβλημα που δημιουργούνταν;
9. Ποια ήταν η αιτία του Β΄ βαλκανικού πολέμου, ποια η χρονική του διάρκεια και ποιοι οι αντίπαλοι;
10. Ποια εδάφη κατέλαβαν οι Έλληνες, οι Σέρβοι, οι Ρουμάνοι και οι Τούρκοι κατά το Β΄ βαλκανικό πόλεμο;