Τα είδη του μορίου «ἂν»

Αρχαία ελληνική Γλώσσα (ενότητα 9)

Τα είδη του μορίου «ἂν»

ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ	ΑΟΡΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟ	ΔΥΝΗΤΙΚΟ
α) Είναι πάντα η πρώτη λέξη υποθετικής ή εναντιωματικής πρότασης. β) Συντάσσεται με υποτακτική. γ) Δέχεται άρνηση μή. δ) Μεταφράζεται με το αν, εάν. Ἂν ἐγγύς ἒλθῃ θάνατος, οὐδείς βούλεται θνῄσκειν (= Αν κοντά έρθει ο θάνατος, κανείς δε θέλει να πεθάνει).	α) ) Είναι πάντα η δεύτερη λέξη αναφορικής ή χρονικής πρότασης. β) Συντάσσεται με υποτακτική. γ) Δέχεται άρνηση μή ε) Μεταφράζεται με το «τυχόν», «ίσως» Ός ἂν βούληται,ἀγορεύσει ( Όποιος τυχόν θέλει, ας μιλήσει)	1)αν+ευκτική όλων των χρόνων (πλην μέλλοντα)=δυνητική ευκτική (δυνατό στο παρόν και στο μέλλον Μετάφραση:θα+παρατατικός ή θα μπορούσα να…. Οὐκ ἂν λάβοις παρά τοῦ μή ἒχοντος. (Δεν θα έπαιρνες ή δεν θα μπορούσες να πάρεις από κάποιον που δεν έχει) 2)αν+οριστική ιστορικών χρόνων=δυνητική οριστική (δυνατό στο παρελθόν ή μη πραγματικό) Μετάφραση:θα+παρατατικό ή θα+υπερσυντέλικο Τὶ γὰρ ἄν ἔλεγεν;» (= Τι θα έλεγε ή θα είχε πει;) 3) ἂν+απαρέμφατο ή μετοχή (πλην μέλλοντα) στον πλάγιο λόγο -Δέχεται άρνηση οὐ(κ)

Στις παρακάτω προτάσεις να αναγνωρίσετε το είδος του μορίου ἂν  (υποθετικό, αοριστολογικό, δυνητικό) και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.

1.Γύμναζε σεαυτόν πόνοις ἑκουσίοις, ὃπως ἂν δύνῃ καί τούς ἀκουσίους ὑπομένειν.(=Γύμναζε τον εαυτό σου με εκούσιους πόνους, για να μπορείς να υπομείνεις τους ακούσιους.)

2.Ἄν παρά Σπαρτιάτῃ εὑρεθῇ χρυσός ἤ ἂργυρος, θανάτῳ ζημιοῦται.

(Αν σε Σπαρτιάτη βρεθεί χρυσάφι ή ασήμι, τιμωρείται αυτός με θάνατο.)

3.Ἥλιος εἰ μή ἦν, ἐν νυκτί ἂν διήγομεν.

(= Αν δεν υπήρχε ο ήλιος, θα ζούσαμε στο σκοτάδι.)

4.Εἰ τίς με ἒροιτο, οὐκ ἂν εἲποιμι.

(=Αν κάποιος με ρωτούσε, δε θα του απαντούσα.)

5.Ἄν ζητῇς καλῶς, εὑρήσεις.

(=Αν ψάχνεις σωστά, θα βρεις.)

6. Ἐνταῦθα μένοιεν ἂν ὅσοι ἂν ὑμῶν βούλωνται.

(=Εδώ θα μπορούσαν να μείνουν όσοι τυχόν από σας θέλουν.)

7.Εἰ ἦσαν ἂνδρες ἀγαθοί, οὐκ ἂν ποτέ ταῦτα ἒπασχον.

(=Αν ήταν άντρες γενναίοι, δεν θα πάθαιναν ποτέ αυτά.)

8.Ναῦς ταχείας ἒχετε, ὥστε ἐπιπέσοιτε ἂν ἐξαίφνης.

   (=Έχετε τόσο γρήγορα πλοία,  ώστε θα μπορούσατε να επιτεθείτε ξαφνικά.)

9.Πάντες ὅπλα κατασκεύαζον, ὥστε ἒλεγον ἂν τίς την πόλιν πολέμου ἐργαστήριον εἶναι.(= Όλοι κατασκεύαζαν όπλα, ώστε θα έλεγε κάποιος ότι η πόλη είναι εργαστήριο πολέμου.)

10.Ἄν οἱ ἂνθρωποι τήν δίκην καταλύσωσιν, ἀσφάλειαν οὐκ ἓξουσι.

(=Αν οι άνθρωποι καταργήσουν τη δικαιοσύνη, ασφάλεια δεν θα έχουν)

 11.Τάς ἀρετάς ἐπιτηδεύομεν, ὅπως ἂν ὡς μετά πλείστων ἀγαθῶν τόν βίον  διάγωμεν.(= Καλλιεργούμε τις αρετές μας, για να μπορούμε να ζούμε με όσο το δυνατόν περισσότερα αγαθά.)

12.Ὁ ἀγαθός ἀνήρ γένοιτο ἂν ποτε καί κακός.

  (=   Ο καλός άντρας θα μπορούσε κάποτε να γίνει και κακός)

 13.Εἰ ὀρθῶς ἡμεῖς ἐσκοποῦμεν, οὐκ ἂν οὕτως ἐπλανώμεθα.

(=Αν εμείς σκεφτόμασταν σωστά, δε θα πέφταμε σε τέτοια πλάνη.)

 14.Μηδενί δίκην δικάσῃς, πρίν ἂν ἀμφοῖν μῦθον ἀκούσῃς.

(=Για κανέναν μην εκδώσεις απόφαση, προτού ακούσεις την απολογία και των δύο μερών.)

15.Οἱ γεωργοί χρῶνται τοῖς καρποῖς, ὅπως ἂν βούλωνται.

(=Οι γεωργοί χρησιμοποιούν τους καρπούς όπως θέλουν.)

16.Τά δίκαια πάντες, ἂν καί μή βούλωνται, αἰσχύνονται μή πράττειν.

(=Όλοι, αν και δε θέλουν, ντρέπονται να μην εφαρμόζουν το δίκαιο.)

17.Δυστυχέστατος τῶν ἀνθρώπων ἂν εἲην, εἰ τῆς πατρίδος ἀποστερηθείην.

(=Θα ήμουν ο πιο δυστυχισμένος από τους ανθρώπους, αν τυχόν στερούμουν την πατρίδα μου)

  18.Εἰ τοῦτο ἐποιοῦμεν, ἅπαντες  ἂν ἐφεύγομεν.

(=Αν κάναμε αυτό, όλοι θα είχαμε εξοριστεί.)

 19.Εἲη ἂν τις ἀνάλγητος, εἰ μηδέν φοβοῖτο.

(=Θα ήταν κανείς αναίσθητος, αν δε φοβόταν καθόλου.)

  20.Ὁ θάνατος πάντων, ὡς ἂν ὁ θεός βουληθῇ, ἒρχεται.

(=Ο θάνατος όλων έρχεται όπως τυχόν (ή όταν ίσως) το θελήσει ο θεός.)

21.Τοῦτον ὁ Διογένης ἐπαινεῖ, ὅς ἂν ἑκών μηδέν κακόν ποιῇ.

(=Ο Διογένης επαινεί αυτόν που εκούσια δεν κάνει κανένα κακό.)